Wybór paliwa do kotła to nie tylko kwestia ceny za tonę. To decyzja, która wpływa na wygodę codziennego użytkowania, czystość kotłowni, częstotliwość serwisów… i właśnie na ryzyko powstawania spieków. Dla wielu użytkowników spieki to największy wróg: potrafią zatkać palnik, unieruchomić podajnik, pogorszyć spalanie i wywołać niepotrzebne nerwy.
Zanim więc zdecydujesz się na ekogroszek lub pellet, warto poznać różnice między nimi – nie tylko techniczne, ale też praktyczne. Ten artykuł pomoże Ci zrozumieć, dlaczego jedno paliwo może sprawiać mniej problemów niż drugie i jak dostosować piec, by uniknąć najczęstszych błędów.
Porównanie właściwości paliw – kaloryczność, popiół, spiekalność
Choć zarówno pellet, jak i ekogroszek służą do ogrzewania, ich parametry fizykochemiczne różnią się znacząco, co bezpośrednio wpływa na przebieg spalania. Kaloryczność decyduje o tym, ile energii uzyskasz z kilograma paliwa. Zawartość popiołu powie Ci, ile odpadów zostanie po spaleniu. A spiekalność – o tym, czy po tygodniu nie będziesz musiał walczyć z czarną bryłą w palniku.
Właśnie te trzy cechy warto porównać jako pierwsze:
Ekogroszek:
- Kaloryczność: 24–28 MJ/kg (więcej energii z jednej porcji).
- Popiół: 5–10% (dużo więcej odpadów).
- Spiekalność: zależna od RI (wskaźnik spiekalności); powyżej 10 – spieki możliwe, powyżej 20 – praktycznie pewne.
Pellet (np. Rurex):
- Kaloryczność: ok. 17,5 MJ/kg (mniej, ale stabilnie).
- Popiół: poniżej 0,7% przy dobrej jakości (łatwe czyszczenie).
- Spiekalność: bardzo niska przy certyfikacie ENplus A1 i niskiej wilgotności.
Wniosek? Ekogroszek daje więcej energii, ale niesie większe ryzyko problemów eksploatacyjnych. Pellet, choć mniej „mocny”, pozwala na czystsze spalanie i mniejszą ilość odpadów, co może przełożyć się na mniejszą uciążliwość w codziennym użytkowaniu.
Dostosowanie ustawień do rodzaju paliwa – różnice w nadmuchu, dawkowaniu
To nie wystarczy, że wsypiesz dobre paliwo – piec musi być do niego dobrze ustawiony. I tutaj wielu użytkowników popełnia błąd: zostawiają te same ustawienia po zmianie opału albo w ogóle ich nie analizują. A to właśnie nadmuch, czas podawania i przerwy między dawkami decydują o tym, czy paliwo spali się efektywnie, czy zamieni się w spiekający się problem.
Każdy typ paliwa wymaga innego podejścia:
Dla ekogroszku:
- Nadmuch musi być dostosowany do jakości węgla – zbyt mocny tworzy spieki, zbyt słaby = kopci.
- Czas podawania i przerwy trzeba dobierać eksperymentalnie – np. 10 sekund podawania / 20–40 sekund przerwy.
- Każda zmiana musi być testowana przez kilka godzin – najlepiej cały cykl grzewczy.
Dla pelletu:
- Przeważnie wystarczy delikatna korekta powietrza (np. +10–15%) lub zmniejszenie dawki pelletu o 5–10%.
- Zbyt mało powietrza = sadza na ściankach, dymienie i spieki.
- Zbyt duża dawka = opał się nie dopala, zaczyna się kleić w palniku.
Wniosek? Ustawienia to nie jednorazowa sprawa. Zmiana opału = zmiana parametrów, inaczej nawet najlepszy pellet albo ekogroszek może „zrobić Ci czarną robotę”.
Które paliwo dla kogo? – kotły z PID, kotły dwustanowe,
To, co sprawdzi się u jednego użytkownika, może być kompletnie nietrafione u innego – wszystko zależy od rodzaju pieca, systemu sterowania i Twojego podejścia do obsługi kotła. Nie każdy chce siedzieć z telefonem w ręku i analizować wykresy spalania, prawda?
Dlatego podzielmy to praktycznie:
Dla osób początkujących:
Pellet będzie bezpieczniejszym wyborem. Szczególnie w nowoczesnych piecach z PID-em, które same dopasowują parametry spalania. Wrzucasz pellet, ustawiasz tryb i tyle – piec zrobi swoje. Mało spieków, mało popiołu, czysta kotłownia.
Dla zaawansowanych użytkowników:
Ekogroszek daje więcej swobody i możliwości regulacji, ale wymaga ciągłej kontroli. Idealny dla kogoś, kto zna swój piec, potrafi go obserwować i wie, jak reagować na zmiany w zachowaniu płomienia czy pojawienie się spieków.
Dla posiadaczy kotłów dwustanowych (bez PID):
Tutaj naprawdę trzeba mieć rękę do ustawień. Każda zmiana paliwa wymaga manualnej korekty nadmuchu, czasu podawania, przerw. Jeśli nie chcesz się w to bawić – wybierz pellet z prostym sterowaniem albo pomyśl o modernizacji kotła.
Wniosek? Nie istnieje „lepsze” paliwo dla wszystkich. Jest tylko lepsze dla Twojego pieca, Twojego poziomu wiedzy i tego, ile czasu chcesz poświęcić na obsługę. Skąd się biorą spieki w kotle? Najczęstsze przyczyny
A jeśli już się wydarzy? Przeczytaj także: